مراحل ساخت مداد به چه صورت است؟
مراحل ساخت مداد به چه صورت است؟ از دوران کودکی، مدادها یار و همراه همیشگی ما بودهاند. با نوک سیاهشان روی کاغذ نقش میآفرینند، ایدهها را ثبت میکنند و به تخیل ما جان میبخشند. اما تا به حال به این فکر کردهاید که این ابزار ساده و کاربردی چگونه ساخته میشود؟ ساخت مداد سفری جذاب و پرفراز و نشیب است که از دل جنگلها تا کارخانههای بزرگ را طی میکند. در این سفر، گرافیت و خاک رس با چوبهای خوشبو پیوند میخورند و در نهایت، مدادی آفریده میشود که با هر بار تراشیدن، نویدبخش خلق آثار جدیدی است. در نظر داشته باشید مداد اصلی ترین عضو لوازم تحریر است.
نکات مهمی که در این مقاله خواهیم دید :
استخراج گرافیت
همه چیز از معادن گرافیت آغاز میشود. این ماده معدنی کمیاب، که از کربن خالص تشکیل شده، قلب تپندهی مداد است. گرافیت با دقت از دل زمین استخراج میشود و سپس برای مراحل بعدی آماده میشود.
آمادهسازی مغز مداد
گرافیت استخراج شده به تنهایی برای نوشتن مناسب نیست. به همین دلیل، با خاک رس مخلوط میشود تا به درجه سختی دلخواه برسد. هر چه نسبت گرافیت بیشتر باشد، مداد نرمتر و تیرهتر خواهد بود. هر چه خاک رس بیشتر باشد، مداد سختتر و کمرنگتر میشود. این مخلوط سپس در کورههای مخصوص پخته میشود تا به lead تبدیل شود. در واقع، نام مداد از همین lead (سرب) گرفته شده است، گرچه امروزه از گرافیت به جای سرب استفاده میشود.
انتخاب چوب مناسب
انتخاب چوب مناسب برای مداد از اهمیت بالایی برخوردار است. چوب باید به اندازه کافی نرم باشد تا به راحتی تراشیده شود، اما در عین حال، استحکام کافی برای نگه داشتن مغز مداد را داشته باشد. چوبهای مختلفی برای ساخت مداد استفاده میشوند، اما چوب درخت سدر به دلیل داشتن خواص ایدهآل، رایجترین گزینه است. درختان سدر در جنگلهای مخصوص کاشت و پرورش داده میشوند و پس از رسیدن به سن مناسب، برای تولید مداد قطع میشوند.
آمادهسازی چوب مداد
چوبهای سدر پس از قطع شدن، به کارخانههای مدادسازی منتقل میشوند. در آنجا، آنها به تختههای باریکی تبدیل شده و سپس شیارهایی در آنها ایجاد میشود. این شیارها محل قرارگیری مغز مداد خواهند بود. در مرحله بعد، چوبها با استفاده از چسب مخصوص آغشته میشوند. این چسب به عنوان لایهای محافظ عمل میکند و مانع از شکستن مغز مداد در داخل چوب میشود.
پیوند مغز و چوب
مغز مداد که در مراحل قبل آماده شده است، به درون شیارهای ایجاد شده در چوب وارد میشود. سپس، با استفاده از پرسهای مخصوص، دو طرف چوب به هم فشرده میشوند تا مغز مداد به طور کامل در جای خود قرار گیرد. در این مرحله، مداد شکل اولیه خود را پیدا میکند. اما هنوز مراحل نهایی باقی مانده است.
پرداخت و رنگآمیزی
مدادهای خام پس از پرس شدن، ناهموار و ناصاف هستند. به همین دلیل، با استفاده از سمباده و دستگاههای مخصوص، سطح آنها صاف و صیقلی میشود. سپس، نوبت به رنگآمیزی مداد میرسد. رنگهای مختلفی برای مدادها استفاده میشود که رایجترین آنها، رنگ زرد است. رنگآمیزی مداد نه تنها به زیبایی آن میافزاید، بلکه از چوب در برابر عوامل محیطی نیز محافظت میکند.
اضافه کردن پاککن و فلز انتهایی
در این مرحله، پاککن و فلز انتهایی به مداد اضافه میشوند. پاککن از جنس لاستیک نرم است و برای پاک کردن اشتباهات نویسی استفاده میشود. فرل نیز از جنس فلز است و به محکم شدن پاککن و جلوگیری از شکستن آن کمک میکند.
بستهبندی و عرضه
مدادهای آماده شده پس از کنترل کیفیت، بستهبندی و روانه بازار میشوند. در این مرحله، آنها در جعبههای مخصوص قرار گرفته و برای فروش به فروشگاههای لوازم تحریر و مراکز آموزشی ارسال میشوند.
رازهای مغز مداد
میدانستید که درجه سختی مدادها با علامت اختصاری HB نشان داده میشود؟ حرف H نشاندهنده سختی (Hardness) و حرف B نشاندهنده سیاهی (Blackness) است. هر چه عدد کنار این حروف بیشتر باشد، مداد سختتر و کمرنگتر خواهد بود.
برای تنظیم درجه سختی مداد، از نسبتهای مختلف گرافیت و خاک رس استفاده میشود. به طور کلی، برای مدادهای نرمتر از گرافیت بیشتر و خاک رس کمتر و برای مدادهای سختتر از گرافیت کمتر و خاک رس بیشتر استفاده میشود.مغز مداد نه تنها برای نوشتن و نقاشی کاربرد دارد، بلکه در مصارف دیگری مانند تولید الکترود، روانکننده و باتری نیز استفاده میشود.
از جنگل تا کارخانه
درختان سدر که برای ساخت مداد استفاده میشوند، رشدی آهسته دارند و ممکن است تا 15 سال طول بکشد تا به اندازه کافی رشد کنند. برای حفظ جنگلها و جلوگیری از انقراض درختان سدر، از روشهای کاشت و پرورش پایدار استفاده میشود. کارخانههای مدادسازی موظف هستند از ضایعات چوب به بهترین نحو استفاده کنند و به حفظ محیط زیست احترام بگذارند.
مدادها در گذر زمان
اولین مدادها از گِل رس و نی ساخته میشدند. در قرن شانزدهم، با کشف گرافیت در انگلستان، تحولی عظیم در صنعت مدادسازی ایجاد شد. تا پیش از قرن نوزدهم، مدادها به صورت دستی ساخته میشدند. اما با ظهور انقلاب صنعتی، فرآیند تولید مداد به صورت ماشینی درآمد و سرعت و کیفیت تولید به طور قابل توجهی افزایش یافت. امروزه مدادها در انواع مختلفی مانند مداد رنگی، مداد شمعی، مداد فشاری و مداد اکولین تولید میشوند.
مدادها و دنیای هنر
مدادها نقش مهمی در دنیای هنر دارند و از دیرباز مورد استفاده هنرمندان نقاش، طراح و گرافیست بودهاند.بسیاری از آثار هنری مشهور جهان با استفاده از مداد خلق شدهاند. سادگی و ظرافت مداد، آن را به ابزاری ایدهآل برای خلق آثار هنری بدیع و ماندگار تبدیل کرده است.
مدادها و علم
مدادها در علوم مختلف نیز کاربرد دارند. از آنها برای رسم نمودار و نقشه، یادداشتبرداری در آزمایشگاه و انجام محاسبات علمی استفاده میشود.
ساخت مداد و آینده
با وجود پیشرفت تکنولوژی و ظهور ابزارهای نوشتاری جدید، مدادها همچنان جایگاه خود را حفظ کردهاند. سادگی، کارایی و قیمت مناسب مداد، آن را به ابزاری محبوب در سراسر جهان تبدیل کرده است. در سالهای اخیر، شاهد تولید مدادهای جدیدی با قابلیتهای نوآورانه مانند مدادهای پاکشونده و مدادهای ضدآب بودهایم.مدادها، یار و همراه همیشگی بشر بودهاند و در طول تاریخ نقشی مهم در انتقال دانش، خلق آثار هنری و پیشرفت علم ایفا کردهاند. با وجود تحولات تکنولوژی، به نظر میرسد مدادها همچنان در آینده نیز به عنوان ابزاری ضروری و محبوب به کار خود ادامه خواهند داد.